“ตอนปลายปี 2019 ท่าน บ.ก.บห. ได้กล่าวว่า “มีแพลนจะทำโปรเจกต์ใหม่ เป็นหนังสือรวบรวมงานเขียนสั้นๆ จากนักเขียนที่ห่างหายไปนาน ถ้าเวิร์กก็น่าจะมีต่อไปอีกหลายเล่ม ทำเป็นซีรีส์ไปเลย คิดเลย์เอาต์มาเสนอหน่อย…อืม แล้วก็ทำปกด้วยเลยแล้วกัน ต้นปีหน้าต้องมาแล้วนะ” โดยเน้นเสียงที่ประโยคหลังเป็นพิเศษ
“ด้วยความผยอง เพราะก่อนหน้านี้ได้เดบิวต์ทำปกไปแล้วกับ ‘ดวงตาเห็นคำ’ ซึ่งฟีดแบ็กก็ดีอยู่ (ปกเหรอ? หึ เนื้อหา!) (ไหนๆ ก็ไหนๆ ขอขายของหน่อย เป็นหนังสือเกี่ยวกับความหมายของคำในชีวิตประจำวันที่เรามักมองผ่านไป https://salmonbooks.net/product/eyes/) โอกาสนี้ก็เลยเป็นเหมือนฝันที่ไม่กล้าฝัน แต่เขาก็ให้มาโดยที่ฉันก็แอบฝัน มันจะธรรมดาและเพลย์เซฟไม่ได้! เลยหายไปตกผลึกทางความคิด จนหลังหยุดปีใหม่ก็ได้มู้ดบอร์ดและเรเฟอร์เรนซ์มาสามแบบถ้วน ดูได้ในรูปถัดไปเลย”
—
ข้อความข้างต้นกลั่นออกมาจากใจของ ‘NJORVKS’ กราฟิกดีไซเนอร์ของชาวแซลมอน ผู้ออกแบบปกและรูปเล่ม ‘CHAPTER 1: LOST’ นั่นเอง ถ้าใครเห็นปกหรืออ่านแคปชั่นข้างต้นแล้วรู้สึกถูกโฉลก อยากซื้อมาอ่านเดี๋ยวนี้ กดลิงก์ที่นี่ได้เลยจ้า
“สิ่งที่จัดมาให้ชาวคณะชื่นชมนั้น ถูกประกอบขึ้นมาจากความนึกสนุกที่ไม่รู้ไปตอบส่วนไหนของบรีฟ อยากลองอะไรก็แปะไปก่อนทั้งสิ้น มู้ดบอร์ดตามใจฉันจึงประกอบไปด้วย
“บอร์ดลุกส์คนดี แบบในเพจ Collectif Blanc สักสองบอร์ดให้ตายใจ ทั้งแบบเล่นกับไทโปฯ เท่ๆ และเล่นกับเลย์เอาต์สคริปต์หนังไปเลย สวย อาร์ต พาสเทล แบบถ้าเอาไปวางในหนังของ Wes Anderson ก็ไม่เขิน (พูดเหมือนเขาจะให้วางงั้นแหละ!)
“แต่พอมีธรรมะ ก็ต้องมีอธรรมเพื่อถ่วงสมดุลจักรวาล บอร์ดปกนิยาย ‘บัวหลวง’ ‘หัวใจเถื่อน’ ที่เซฟเก็บไว้ด้วยความชอบมานานก็ถูกยกขึ้นมานำเสนอ ไดเร็กชั่นแบบหนังสือรายปักษ์ตามร้านทำผมที่แม่ชอบอ่าน สีสันและ gradient จัดจ้าน ฟอนต์ไทยๆ สนุก ย่อยง่าย ขายขำไปเลย คนชอบแน่ (ถามนักเขียนก่อนไหมว่าต้นฉบับเขาจะขำกับมึงหรือเปล่า…)
“หลังจากพรีเซนต์จบ สีหน้าทุกคนก็ดูว่างเปล่าดี เป็นสีหน้าแบบ minimal แต่ abstract ตีความไม่ได้ว่าจะชมหรือจะแช่ง จนผีในห้องต้องมากระซิบบอกให้ว่า ‘เขาไม่ซื้อว่ะ'”
“เวลาผ่านไปก็ยังไม่ได้ตกผลึกอะไรเพิ่มเติม แต่ต้นฉบับมาแล้ว ชื่อเล่มเคาะแล้วว่าเป็น ‘CHAPTER’ ในคอนเซปต์ ‘LOST’ ซึ่งบทแรกที่ได้อ่านคือ ‘หลุมลัก’ ของพี่กุ๊บ—จิรัฏฐ์ ประเสริฐทรัพย์ หลังอ่านจบก็อยากรำขอขมาก่อนเป็นอย่างแรกที่บังอาจเสนอบอร์ดหัวใจเถื่อนไปหน้าด้านๆ เพราะแค่นึกภาพว่าต้องเอา ‘หลุมลัก’ มาปู้ยี้ปู้ยำแบบนั้น ก็ถือเป็นตราบาปในใจแล้ว (อยากรู้เหรอว่าทำไมต้องขอขมา ไปซื้ออ่านสิจ๊ะ ที่นี่เลย https://salmonbooks.net/product/chapter-1-lost/)
“ยังไม่มีอะไรเป็นชิ้นเป็นอัน แต่ก็ต้อง Keep Calm, Stay Cool. หนทางสู่การเป็นกราฟิกฯ มือดีของเราต้องไม่ถูกขัดขวางด้วยอุปสรรคแค่นี้ มหกรรมยำใหญ่แห่งชาติ เอาบอร์ดทั้งหมดที่มีมารวมร่างกันก็ถือกำเนิดขึ้น (ยกเว้นหัวใจเถื่อนนะ…)
“แต่พอทำไปทำมามันก็ดูเบสิกไปหน่อย ไม่ถูกจุดประสงค์ที่เราอยากปลดแอกวงการสิ่งพิมพ์เท่าไหร่ เลยกลับมานั่งพินิจพิจารณาจนได้ไอเดียว่า ที่สายตาเราอ่านหนังสือกันเป็นตัว Z เนี่ย ถ้าเอามาเคาะๆ สร้างจังหวะไล่สายตาใหม่ตามแต่สถานการณ์ในเรื่องจะพาไป หันขวา หันซ้าย มองขึ้น มองลง มันน่าจะเพิ่มประสบการณ์ในการอ่านได้ประมาณหนึ่งเลยนะ ส่วนเลย์เอาต์ลองจัดเซ็นเตอร์แบบสคริปต์หนังเฉพาะช่วงที่เป็นบทพูด แล้วใช้ฟอนต์ภาษาอังกฤษแบบ Serif ให้ดูทางการและจริงจังขึ้น จะได้ไม่ดูเล่นจนเกินไป
“ฟังดูเป็นแผนที่ดี”
“ฟาดเลย เลย์เอาต์เทกระจาดชุดใหญ่ประจำปี ฟอนต์ลอย จม ควง หมุน สนุกเต็มที่เหมือนปล่อยผี แต่กว่าจะทำเสร็จหนึ่งบท น้ำในตาก็แห้งยิ่งกว่าใจแล้งๆ ของเธอ ลองเรียกท่าน บ.ก.บห.มาดู พร้อมส่งไปให้นักเขียนพิจารณา สุดท้ายก็มีคอมเมนต์ปรับบางส่วนให้สมดุลกับเนื้อเรื่อง ซึ่งแปลง่ายๆ ได้ว่า เบาหน่อย มึงชักจะสนุกเกินไปแล้วนะ นอกนั้นก็ทางสะดวก ดิฉันได้ไปต่อ”
“ถ้าถามว่าเลย์เอาต์ที่โดนใจใช่เลยคือบทไหน อยากตอบว่าสนุกทุกบท แต่ถ้าต้องเลือกคงมอบให้ ‘Nostalgic Hole หลุมลัก’ และ ‘Museum of You จงเติมคุณในห้องว่าง’ เป็นกรณีพิเศษ
“‘Nostalgic Hole หลุมลัก’ ค่อนข้างชอบตัวเรื่องอยู่แล้วโดยส่วนตัว อ่านแล้วลุ้นเหมือนได้เป็นฝุ่นตัวประกอบในฉาก ตอนทำก็นึกภาพในหัวตามเนื้อเรื่องไปด้วย สนุกมาก พอสถานการณ์ในเรื่องถึงช่วงบีบคั้น ก็ยิ่งส่งเสริมให้เลย์เอาต์ที่เลือกมาสร้างอารมณ์และประสบการณ์ในการอ่านยิ่งทำงานดีขึ้นมากๆ เลยประทับใจเป็นพิเศษ
“‘Museum of You จงเติมคุณในห้องว่าง’ สนุก เพราะเป็นเรื่องของท่าน บ.ก.บห.เอง ดังนั้นอยากใส่อยากเล่นอะไรก็ทำไป ไม่ต้องไปเกรงใจอะไรมันมาก (?) ยังไงก็ต่อรองได้อยู่แล้ว หยอกๆๆๆ จริงๆ เพราะเรื่องมันถูกเล่าง่ายๆ ทำให้ภาพมันชัดเจน พอมีวัตถุดิบที่ดี ตอนทำก็เลยไม่ต้องตีความหรือปรุงแต่งอะไรมาก เป็นอีกเรื่องที่ดึงความสามารถของเลย์เอาต์ออกมาได้ดี ทำให้เราเหมือนเป็นส่วนหนึ่งในเนื้อเรื่องเลย”
“หน้าเปิดบทดราฟต์แรก แอบใช้วิชามารแยกร่าง ทำออกมาให้ดูเหมือนมีตัวเลือกเยอะแต่ไม่เยอะ อันหนึ่งขยับซ้าย อันหนึ่งเปลี่ยนฟอนต์ สุดท้ายก็โดนตบๆ เคาะๆ ให้ใช้อันสุดท้ายที่เอาจุดเด่น หรือบางส่วนของเนื้อเรื่องมาทำเป็นกราฟิกแล้วเล่นกับชื่อของแต่ละบทอีกที abstract หน่อยๆ ดูอาร์ตพอเป็นพิธี แต่ยังพอเข้าใจได้
“ปกติเป็นคนชอบทำงาน typography อยู่แล้ว นี่ก็เลยเป็นจุดที่สนุกที่สุดในการทำ เพราะถือว่าได้ทดลอง และปล่อยของเต็มที่
“ทำเสร็จก็ยิ้มน้อยยิ้มใหญ่ให้กับผลงานตัวเอง มั่นใจว่ารอดหมด ซึ่งก็รอด (เกือบ) หมดจริงๆ มีบางอันที่ทะแม่งๆ ดูแล้วแปลกตาเกินไปหน่อย เช่น…”
“ภาพการพบกันครั้งแรก ระหว่างดราฟต์หนึ่งของบท ‘Dot By Dot เส้นประจุด’ และลูกชิ้นปลากรายนครสวรรค์เสียบไม้…”
“พัฒนาแก้ไขมาเรื่อยๆ ด้วยการโยกย้าย elements นิดหน่อย จนได้ 10 ตัวจริงมายืนบนเวทีอย่างที่ได้เห็นกันค่ะ
“ซึ่งหลังจากหลงระเริงไปกับความสนุกในการเล่นเลย์เอาต์อยู่นาน ก็เพิ่งมาค้นพบความจริงที่ว่ายังไม่ได้คิดหน้าปกเลยว่ะ… ยิ่งส่วนต่างๆ เริ่มเสร็จเป็นรูปเป็นร่าง ท่าน บ.ก.บห.ก็เริ่มถามถึงปกถี่ขึ้นทุกวัน”
“แต่สุดท้าย บ.ก.ผู้ชายใจดี ด้วยความที่เขาไว้ใจ น่าเสียดาย กลับต้องตาย เพราะกราฟิกฯ มันหนีกลับบ้านจ้า! คิดไม่ออก ขออนุญาตหงายการ์ดหนีปัญหา ไปนั่งสมาธิ ฟัง Ted Talk เปิดพ็อดแคสต์ เดินคิโนะฯ ไปดูโต๊ะที่อิเกีย กินเบียร์ที่สะพานควาย เคยคิดแม้กระทั่งแกล้งตายเลยดีไหม แต่ก็ยังไม่มีอะไรดีขึ้น
“หลังๆ เริ่มสำนึกผิดต่อองค์กรที่กำลังจะฉิบหายเพราะการมักใหญ่ใฝ่สูง ริจะไปปลดแอกวงการสิ่งพิมพ์ ทั้งๆ ที่จะปลดล็อกโทรศัพท์ตัวเองยังลืมรหัส ยิ่งทำไปยิ่งปลงตก แต่เลือดนักสู้ยังสั่งให้เราไปต่อ ระฆังดังเพราะคนตี งานจะดีเราก็ต้องตีดังๆ”
“มหกรรมยำใหญ่ภาค 2 ก็ถือกำเนิดขึ้นอีกครั้ง เอากราฟิกหน้าเปิดทุกบทมารวมกันไปเลย มักง่ายดี ต่อให้หนูแดงจะบอกว่าไม่เวิร์กแม่ อย่าหาทำ และชาวคณะก็ดูจะไม่ซื้อกับไอเดียที่ว่าก็ตาม
“สุดท้ายแล้ว ด้วยอีโก้ระดับปริญญาตรีศิลปศาสตรบัณฑิต เกียรตินิยมอันดับหนึ่งทิพย์ ดิฉันยอมปล่อยให้มันดันทุรังต่อไปไม่ได้จริงๆ เลยกลับไปจุดตั้งต้น เริ่มเขียน Mind Map ใหม่อีกครั้งแบบละเอียดยิบ จนรู้สึกว่าคิดเยอะเกินไปอีกละ เริ่มหงุดหงิดตัวเอง เดินไปทึ้งหัวในห้องน้ำ กลับมานั่งคิดว่ามันจะยากอะไรกับแค่คำว่าหลงทาง คนเราแค่หักเข็มทิศมันก็หลงแล้วเปล่าวะ…”
“เสียงผีในห้องตะโกนกู่ร้องพร้อมกันด้วยความตื่นเต้นว่า “อั้ยยะ! ชั่ย! ชั่ย!” นายมาถูกทางแล้วพรรคพวก แต่อย่าเพิ่งดีใจจนเสียเวลา ต้องลุยแล้ว หันไปดูเวลาเกือบสามทุ่มยังอยู่ออฟฟิศ หึ แต่ไม่ยอมหรอก มันต้องเสร็จวันนี้ว่ะ
“ไม่ได้หมายถึงตัวเองไม่ยอมนะ แต่ บ.ก.บห.อะ ไม่ยอมแล้ว!”
“ลองเอาเข็มทิศต้นแบบจาก Mind Map มาลองหักทิ้งในใจทิพย์ๆ จนกำเนิดเกิดเป็นวิชวลที่น่าประทับใจ ให้ความรู้สึกคล้ายชิ้นส่วนกันดั้มไม่มากก็น้อย
“ในที่สุดปกก็เริ่มเป็นรูปเป็นร่างขึ้นมาในเวลาไม่นาน จนไม่รู้ว่าเวลาที่ผ่านมาหลายอาทิตย์นั้นใช้ทำอะไรไปหมด”
* เฉลย: นอนเหม่อ
“พอเลย์เอาต์ปกเริ่มเข้าที่ ก็มีปัญหาเรื่องสีเล่มที่ยังไม่ค่อยไปด้วยกันกับเนื้อหาเท่าไหร่ หมุนวงล้อสีจนตาเริ่มแพ้แสงก็ยังไม่ได้ สุดท้ายแก้ไขได้ด้วยคำแนะนำจากพี่ลูกไม้ Erdy ผู้ทนเห็นภัยพิบัติที่เกิดขึ้นไม่ไหวจนต้องเอื้อมมือแห่งธรรมเข้ามาช่วย แล้วงานก็ดูดีขึ้นมาทันตาเห็น
“โอเค เท่ใช้ได้ ตรวจทานอีกรอบว่าไม่ลืมอะไรแล้วใช่ไหม? ใช่ ไม่ลืมอะไรเลยนอกจากมึงลืมวางโลโก้สำนักพิมพ์ สุดยอดไปเลยเรา รีบทำลายหลักฐานให้พ้นผิด แอบเอาไปวางโดยไม่มีใครรู้เห็น เป็นอันรอดตัวสาธุ เจริญบุญรักษา เจริญแท้งกิ้ว”
“และแล้วก็ออกมาเป็น ‘CHAPTER 1: LOST’ อย่างที่ทุกคนได้เห็นกันตามแผงหนังสือชั้นนำทั่วไป วินาทีที่ได้เห็นบนชั้นหนังสือครั้งแรก มันเป็นความรู้สึกที่ตื้นตันและอัดแน่นอยู่ในใจ จนต้องขอพูดเลยว่า
“พี่คะ วางกลับหัวค่ะ”
…
“แม้จะรู้สึกว่ามีอีกหลายจุดที่ยังต้องแก้ไข แต่มันก็มาจากความพยายามอย่างเต็มร้อยเท่าที่จะคอนโทรลได้แล้ว ณ เวลานั้น หากใครมีข้อเสนอแนะ อยากติชม หรือคิดเห็นกันอย่างไรก็อย่าได้รอช้า ส่งเข้ามาให้เราปรับทัศนคติได้
“เขียนมาตั้งยืดยาว เพิ่งรู้สึกตัวว่า เอ๊ะ นี่เราโดนหลอกใช้งานอยู่หรือเปล่า จริงๆ หน้าที่กราฟิกฯ ครอบคลุมไปถึงการเขียนคอนเทนต์ด้วยหรือไม่ นี่เรากำลังตกเป็นทาสในเรือนเบี้ยของกองบรรณาธิการอยู่หรือเปล่า
“แต่ถึงอย่างนั้นก็หวังว่าทุกท่านจะสนับสนุนและอุดหนุน ‘CHAPTER 1: LOST’ 14 บันทึกหลงทางจากชีวิตจริงและจินตนาการของ 14 นักเล่าเรื่องเล่มนี้ เพราะนอกจากจะเป็นหนังสือที่อ่านสนุก นอนหนุนหัวสบาย และคุ้มค่าต่อการซื้อมาสร้างความบันเทิงส่วนตัวแล้ว คุณยังได้เป็นส่วนหนึ่งในการแสดงออกว่า ความพากเพียรของกราฟิกฯ ที่ทุ่มเททั้งจิตใจ ไขกระดูกสันหลัง และจอประสาทตานั้นมีความหมาย ได้ถูกรับรู้ และมองเห็นจากผู้อ่าน ขอบคุณค่าาาา” /พับไมค์
สั่งซื้อได้ที่นี่เลยจ้า CHAPTER 1: LOST
Chapter 1 cover design graphic Undercover
