“สำหรับผม การสร้างสรรค์กับการเยียวยาคือสิ่งเดียวกัน เรื่องราวทุกชิ้นที่ผมสร้างสรรค์ขึ้นล้วนแล้วแต่เยียวยาอะไรบางอย่าง ไม่ว่าจะเป็นบาดแผลของผมเอง หรือบาดแผลที่หยั่งรากลึกในสังคม”
หลายคนคงได้รู้จักและหลงรัก ‘SWIMMING IN THE DARK ว่ายวนยามสนธยา’ ไปแล้ว แต่อาจยังไม่เคยรู้ว่าหนังสือที่ถูกแปลไปกว่า 18 ภาษาเล่มนี้เป็นหนังสือเล่มแรกของ ‘โตมัช เยดรอฟสกี’ (Tomasz Jedrowski) ผู้ไม่ได้จบการศึกษาด้านงานเขียน ไม่แม้กระทั่งเรียนในสาขาที่เกี่ยวกับงานสร้างสรรค์ แต่เป็นทนาย ผู้ค้นพบว่างานเขียนคือสิ่งที่เขาอยากทำไปชั่วชีวิต
เยดรอฟสกีเกิดในครอบครัวชาวโปแลนด์ในเยอรมนี (ตอนนั้นยังเป็นประเทศเยอรมนีตะวันออก) ตัวเขาจึงเป็นส่วนผสมของสองวัฒนธรรม เขาไปโรงเรียนของชาวเยอรมัน ส่วนที่บ้าน เขาอาศัยอยู่ในสังคมชาวโปแลนด์ขนาดย่อม พูดภาษาโปแลนด์กับพ่อแม่และญาติๆ กินอาหารโปแลนด์ที่ยายทำ และกลับไปยังโปแลนด์แทบทุกครั้งที่ปิดเทอม
เยดรอฟสกีเข้าเรียนที่มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์ และมหาวิทยาลัยปารีส ก่อนทำงานเป็นทนายประจำบริษัทแห่งหนึ่งในลอนดอน ทุกอย่างดำเนินไปตามที่เขาคิดว่าชีวิตควรเป็น แต่ความรู้สึกลึกๆ กลับบอกว่านี่คือทางที่ไม่ใช่
“วันหนึ่งผมตื่นขึ้นมาและรู้สึกว่ากำลังเล่นละครเป็นทนาย ชั่วขณะนั้น ผมคิดว่านี่ผมกำลังทำอะไรอยู่กันแน่ ทุกอย่างผิดที่ผิดทางไปหมด ผมไม่เชื่อในงานที่ตัวเองทำและรู้สึกว่ากำลังผลาญชีวิตไปเปล่าๆ” เยดรอฟสกีเล่าในบทสัมภาษณ์กับ ‘ดูอา ลิปา’ (Dua Lipa) ทางช่องยูทูบ Service95
ตอนนั้นเองที่เขาเริ่มไปหานักจิตบำบัดเพื่อค่อยๆ คลี่คลายปมในใจ กระทั่งพบว่าสิ่งที่ตัวเองอยากทำคืองานเขียน เขาค่อยๆ พัฒนาเรื่องที่อยากเล่ามาเรื่อยๆ จนวันหนึ่ง ‘SWIMMING IN THE DARK’ ก็ถือกำเนิด
“ผมรู้สึกอยู่เสมอว่าครอบครัวของเรามีบาดแผลที่รักษาไม่หาย ประเทศของเราก็เช่นกัน นั่นคือจุดเริ่มต้นของผม”
“SWIMMING IN THE DARK เป็นเรื่องราวของชายหนุ่มสองคนในยุค 1980 หรือยุคที่ระบอบคอมมิวนิสต์ในโปแลนด์เริ่มล่มสลาย มันยังเป็นเรื่องราวเกี่ยวกับการค้นหาตัวตน การเปลี่ยนผ่านเป็นผู้ใหญ่ มิตรภาพ และการมีชีวิตอยู่ในโลกที่ความรัก การเมือง และชนชั้นไม่อาจแยกขาดจากกัน แต่หลอมรวมเป็นหนึ่งเดียว”
เมื่อตัดสินใจเขียนเรื่องราวนี้ เยดรอฟสกีลาออกจากงานทนายและย้ายไปอยู่ที่กรุงวอร์ซอเพื่อค้นคว้า ควบคู่ไปกับทำงานในโชว์รูมของแบรนด์แฟชั่นอย่าง Lanvin และ AcneStudios เพื่อเลี้ยงชีพ นอกจากเก็บเกี่ยวบรรยากาศของบ้านเกิดเมืองนอนมาเป็นวัตถุดิบ เขายังหยิบสิ่งละอันพันละน้อยจากชีวิตของตัวเองและครอบครัวมาใส่ในหนังสือ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องเล่าจากปากพ่อแม่ แฟลตในโปแลนด์ของคุณยาย คุณป้าของแม่ซึ่งกลายมาเป็นตัวละครเอก ‘ปานิคอเล็ตซกา’ รวมไปถึงทริปวัยเด็กที่ยังคงติดตรึงในใจ
ตอนนั้นเยดรอฟสกีกลับไปเยี่ยมโปแลนด์กับครอบครัว และได้พบกับเพื่อนของคุณพ่อ “เขาเป็นผู้ชายคนแรกที่ผมรู้จักที่เปิดเผยว่าเป็นเกย์ ผมรู้สึกได้ว่าเขาตกหลุมรักพ่อของผม และติดใจว่าชีวิตของเขาในยุคคอมมิวนิสต์จะเป็นยังไงกัน ชีวิตในสังคมที่ไม่เหลือพื้นที่ไว้ให้ความรักประเภทนี้”
ในที่สุด ‘SWIMMING IN THE DARK’ ก็ได้ตีพิมพ์ครั้งแรกในปี 2020 ก่อนจะติดชาร์ต ‘BEST BOOKS OF THE YEAR’ ประจำปี 2020 ของสถานีวิทยุ NPR ถูกหยิบยกไปพูดถึงในบุ๊กคลับของดูอา ลิปา และได้รับการแปลไปมากกว่า 18 ภาษาทั่วโลก รวมถึงฉบับ #ให้เสียงภาษาไทยโดยแซลมอนบุ๊กส์
อ่านมาถึงตรงนี้ ถ้าอยากรู้แล้วว่า ‘SWIMMING IN THE DARK ว่ายวนยามสนธนยา’ ของโตมัช เยดรอฟสกี จะจับใจแค่ไหน มาจับจองกันได้วันนี้ที่บูธ #E29 งานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติครั้งที่ 68 หรือทุกช่องทางการสั่งซื้อในออนไลน์
อ้างอิง
• youtube.com/watch?v=QsYiq3M8MRc&t=61s
• http://interviewmagazine.com/…/tomasz-jedrowski-keeps…
